Ρήνος Στεφανή - Sumer Erek

Το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λεμεσού - Αποθήκες Παπαδάκη παρουσιάζει την έκθεση “Ρήνος Στεφανή - Sumer Erek” από τις 9 μέχρι τις 31 Μαΐου 2025. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν από τον κ. Γιάννη Αρμεύτη, Δήμαρχο Λεμεσού, την Παρασκευή, 9 Μαΐου 2025 στις 7:30 μμ.

Ο Σουμέρ Ερέκ παρουσιάζει μια αναδρομή πορτρέτων που εξερευνά τη διάβρωση του χρόνου και της μνήμης. Ο Ρήνος Στεφανή στη ζωγραφική του, διερευνά το θέμα της βίας και δημοκρατίας, με καυστικότητα και χιούμορ.

Η Δρ Νάτια Αναξαγόρου, Διευθύντρια των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Δήμου Λεμεσού αναφέρει για τη δουλειά του Ρήνου Στεφανή: «Αντλώντας από την αρχαία κυπριακή τέχνη, την αφαιρετική υπέρβαση της βυζαντινής αγιογραφίας και τον ωμό πριμιτιβισμό της Art Brut, ο Ρήνος Στεφανή αρθρώνει τη δική του εικαστική διάλεκτο. Μέσα από το προσωπικό του αυτό ιδίωμα, πραγματεύεται την ηρακλείτεια φιλοσοφία της ενότητας και σύγκρουσης των αντιθέτων, τη βία ανάμεσα στα έθνη, τις κοινωνικές τάξεις, τις θρησκευτικές ομάδες, τις φυλές και τα φύλα, στον πόλεμο και την ειρήνη, την καταπίεση και την ελευθερία, τον θάνατο και τη ζωή, το κακό και το καλό, το σκότος και το φως. Εμβληματικές φιγούρες που αναφύονται μέσα από παιδικές του μνήμες, αγρότες, φυτευτές, πετροκουβαλητές, καθώς και άλλες, όπως χορευτές, εραστές, ακροβάτες κι άνθρωποι σε στάση σταύρωσης ή με χειρουργικές κι αντιασφυξιογόνες μάσκες, μεταγράφουν ένα μεσογειακό, εκρηκτικό ταμπεραμέντο. Τα σχηματοποιημένα ανθρωπάκια του με τα επιγραμματικά διατυπωμένα κεφάλια και τις κουκίδες αντί για χαρακτηριστικά προσώπου, αποβαίνουν πλήθη εγκλείστων, ορδές στρατιωτών, κυοφορούσες γυναίκες και βρέφη στο συνεχιζόμενο μακελειό της Γάζας ή διαδηλωτές κι επαναστάτες, ανάμεσα στους οποίους αποτυπώνονται οι δουλοπάροικοι της μεσαιωνικής Κύπρου, που ξεσηκώθηκαν υπό τον Ρε Αλέξη. Οι φωτοστεφανωμένες ανθρώπινες οντότητες απ’ τη μια, οι κληρικοί κι αρχιερείς από την άλλη, καταλαμβάνουν στο έπακρο τις μεγάλων διαστάσεων ζωγραφικές επιφάνειες καμβά ή στρατιωτικού υφάσματος, αδημονώντας να καταργήσουν τα σύνορά τους. Η περιορισμένη, μαυρόασπρη και γκρι-καφέ χρωματική του γκάμα επικαλύπτεται ενίοτε από μια γαλακτώδη βιομηχανική μπογιά επάνω στην οποία ο καλλιτέχνης επιφέρει χαρακιές και γδαρσίματα, προσδίδοντας της μια ταραχώδη υφή, η οποία επιτείνεται με την επικόλληση μικτών υλικών, όπως κομμάτια από jeans παντελόνια και στρατιωτικές στολές, στις οποίες εναποθέτει καλάμια και φυτά, οικειοποιούμενος την εκεχειρία και τη συμφιλίωση».

Η δουλειά του Sümer Erek με τίτλο Χρόνος, Με Τρώει είναι μια βαθιά προσωπική κατάθεση, εμποτισμένη με πολιτικό στοχασμό.  Ο καλλιτέχνης, που έλκει την καταγωγή του από τη Λεμεσό, επιστρέφει στην πόλη όπου γεννήθηκε και πέρασε την παιδική του ηλικία. «Αυτή η έκθεση συνιστά κατά κάποιον τρόπο έναν νόστο», επισημαίνει ο καλλιτέχνης. «Επιστρέφοντας εδώ, μπόρεσα να αναστοχαστώ τη ζωή μου στο πέρασμα του χρόνου, αλλά και το πώς ο χρόνος με διαμόρφωσε τόσο ως καλλιτέχνη όσο και ως πολιτικό ον». Η δουλειά του αυτή, που εκτείνεται σε περίοδο πέντε δεκαετιών, συναρμόζει αλλεπάλληλες σειρές πορτρέτων που ιστορούν μια ζωή άρρηκτα συνυφασμένη με πολιτικές αναταραχές, μνήμες και ανθεκτική φιλία. Κάθε πορτρέτο, βγαλμένο από το προσωπικό αρχείο του καλλιτέχνη, κομίζει μαρτυρία σε στιγμές ιστορικού βάρους και προσωπικής οικειότητας, προτρέποντας τους θεατές να αναλογιστούν πώς βλέπουμε και πώς θυμόμαστε ο ένας τον άλλο. «Για μένα, η προσωπογραφία ήταν ανέκαθεν πράξη φιλίας, σύνδεσης», συνεχίζει ο καλλιτέχνης. «Ορισμένα από αυτά τα έργα δημιουργήθηκαν ως απόκριση σε πολιτικά συμβάντα που διαμόρφωσαν την πορεία μου, κάποια άλλα προέρχονται από πιο χαμηλόφωνες, οικειότερες πράξεις παρατήρησης. Μαζί, δεν ανιχνεύουν μόνο πρόσωπα, αλλά και το μεταβαλλόμενο έδαφος της ίδιας της ιστορίας».  Σε μια εποχή που σημαδεύεται εκ νέου από πολιτικές εντάσεις και την αναβίωση του εθνικισμού, η δουλειά «Χρόνος, Με Τρώει» αναδεικνύει την επίμονη δύναμη της μνήμης και της συλλογικής αντίστασης. Μέσα από το φως και τη σκιά, εγκαταστάσεις και αρχεία, ο καλλιτέχνης επιστρέφει σε προσφιλή πρόσωπα και χαμένες στιγμές για να θέσει το ερώτημα: Τι έχω μάθει, τώρα που μεγάλωσα; Τι αντέχει στον χρόνο; Στην έκθεση αυτή μαζί με τον Ρήνο Στεφανή, ο Sümer Erek αποτίνει φόρο τιμής στην ανθεκτικότητα μιας φιλίας. Περισσότερα από 35 χρόνια μετά την πρώτη τους κοινή έκθεση στο Λονδίνο, οι δύο καλλιτέχνες ξανασυναντιούνται για μια καινούργια συνεργασία στη Κύπρο.

Η έκθεση επιχορηγείται από τον Δήμο Λεμεσού. Υποστηρικτές της έκθεσης είναι το τμήμα Πολυμέσων και Γραφικών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) και ο Οργανισμός ΛΕΜΕΣΟΣ2030 Υποψήφια Πόλη της Κύπρου για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2030.

Χορηγός Επικοινωνίας ΡΙΚ.

Πληροφορίες για τους καλλιτέχνες: www.rinosstefani.com και www.sumererek.xyz